يكي از موارد كه هميشه در پروسه ترخيص كالا از گمرك وجود داشته و گاهي سبب طولاني‌تر شدن آن زمان خروج كالا از انبار مي‌شود، اخذ مجوزها و استانداردهاي اجباري و لازم است. جهت دريافت اين گواهي‌ها كه با توجه به نوع كالاي وارداتي انواع مختلفي دارند، كالاي موردنظر توسط مؤسسات استاندارد بررسي و آزمايش شده و در صورت تائيد مجوز مربوطه صادر مي‌گردد. اين مراكز كيفيت، كميت، سيستم، كارايي و ديگر مسائل كالا را بدون جانب‌داري و بر طبق قوانين و اصول استاندارد مورد سنجش قرار خواهند داد. در ادامه بحث ابتدا به بررسي انواع استاندارد پرداخته، سپس با وظايف موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران در مقوله واردات كالا بيشتر آشنا خواهيم شد و در پايان نحوه دريافت مجوز استاندارد كالا را بيان مي‌كنيم. همچنان با شركت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخيص كالا ، واردات كالا از چين ، واردات كالا از دبي و حمل هوايي و حمل دريايي كالا همراه باشيد.
انواع استاندارد
از آنجايي كه قوانين تجارت كشورها و مناطق مختلف جهان با يكديگر متفاوت بوده، استانداردهاي مختلفي به وجود آمده است. بنابراين در هنگام خريد و فروش تابعيت و مليت خريدار و فروشنده تعيين كننده نوع مجوزها و استانداردهاي لازم جهت واردات كالا به مقصد است. اما به طور كلي همه استانداردها را مي‌توان در ۳ نوع زير طبقه‌بندي كرد.
۱. استاندارد ملي
۲. استاندارد منطقه‌اي
۳. استاندارد بين‌المللي
استاندارد اينكوترمز
بد نيست در اينجا اشاره‌اي به اينكوترمز (Incoterms) داشته باشيم. اينكوترمز برگرفته از عبارت «International Commercial Terms» و به معناي اصطلاحات بين‌المللي بازرگاني است.
قواعد و مقررات اين استاندارد در زمينه‌هاي مختلف نظير هزينه‌هاي حمل كالا يا بيمه، ترخيص كالا، ريسك و نقطه انتقال ريسك و غيره توسط اتاق بازرگاني بين‌المللي تدوين شده است.
از آنجايي كه اينكوترمز يك استاندارد بين‌المللي است، افراد كشورهاي مختلف آن را قبول دارند و دادوستد خود را طبق قوانين آن انجام خواهند داد. FOB, CIF و C&F از معروف‌ترين اصطلاحات اينكوترمز به شمار مي‌آيند.
وظايف موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران در بخش واردات كالا
اهميت واردات و صادرات به حدي است كه چنانچه كنترل و نظارتي بر روي آن نباشد، مشكلات زيادي را در قسمت‌هاي مختلف كشور به وجود خواهد آورد.
اين موضوع در بخش واردات بيشتر به چشم مي‌خورد؛ چراكه در صورت عدم نظارت بر آن شاهد ورود انواع كالاهاي بي‌كيفيت و فاقد استاندارد به كشور بوده كه علاوه بر اين‌كه سبب ضرر و زيان به مردم خواهد شد، توليدات داخلي را دچار مشكل خواهد كرد.
در ماده ۳ فصل دوم قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران كه در سال ۱۳۷۱ تصويب شد، دو وظيفه اين سازمان در قبال كالاهاي وارداتي به شرح زير آمده است:
۱. كنترل كيفي كالاهاي صادراتي مشمول استاندارد اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب به منظور فراهم نمودن امكان رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين‌المللي
۲. كنترل كيفيت كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري به منظور حمايت از مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي
واحد استاندارد كالا
موسسه استاندارد ايران مسئوليت اجرايي كردن مأموريت‌هاي بالا را به ادارات كل استان‌هاي داراي گمرك واگذار كرده است. در اين راستا اداره نظارت بر امور واردات و صادرات اين وظيفه را بر عهده دارد.
وظايف اداره نظارت بر امور واردات و صادرات
۱. صدور گواهينامه انطباق يا عدم انطباق كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري
۲. صدور گواهينامه انطباق كالاهاي صادراتي مشمول استاندارد اجباري
۳. صدور مجوز حذف بازرسي
۴. تعيين ماهيت كالا
صدور گواهينامه انطباق يا عدم انطباق كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري
طبق قانون تمامي كالاهاي وارداتي به‌جز كالاهاي خاص و كالاهايي با ارزش زير ۵۰۰۰ دلار مشمول استاندارد اجباري هستند.
كالاهاي خاص شامل:
الف) كالاهاي مورد نياز پروژه‌هاي دولتي
ب) تجهيزات كارخانه واحدهاي توليدي
ج) كالاهاي حد وسط يا مواد اوليه واحدهاي توليدي
جهت صدور گواهينامه استاندارد اجباري، بررسي‌هايي به يكي از روش‌هاي زير انجام مي‌گيرد:
۱) كنترل اظهارنامه، فاكتور، صاحب كالا، وكيل صاحب كالا (ترخيص كالا) متن ارزيابي توسط ارزياب گمرك و نحوه ارجاع به آزمايشگاه گمرك
۲) كنترل تعهدنامه صاحب كالا، كنترل MD ، كنترل مبدأ ساخت كالا و كنترل استاندارد يا استانداردهاي ساخت كالا (حسب مورد)
۳) كنترل گواهينامه ثبت كالا و اعتبار آن، كنترل مبدأ ساخت كالا و ساير موارد مورد نياز
۴) بررسي اعتبار گواهي بازرسي، انطباق آن با اسناد خريد، كنترل نتيجه آزمون همراه گواهي، كنترل MD همراه گواهي، كنترل مبدأ ساخت كالا و ساير موارد مورد نياز
نكته مهم) تمامي آزمايش‌ها جهت بررسي بايد در آزمايشگاه‌هاي موسسه استاندارد، ادارات تابعه آن و يا يكي از آزمايشگاه‌هاي همكار (اكروديته) انجام بگيرند تا مورد قبول واقع شوند.
صدور مجوز حذف بازرسي
در اين موارد، پس از بررسي ثبت سفارش، كنترل نامه بانك و Performa Invoice دستور حذف بازرسي صادر مي‌گردد.
در ضمن ارائه معرفي‌نامه از بانك جهت حذف بازرسي الزامي است.
تعيين ماهيت كالا
در كالاهاي وارداتي يا صادراتي كه نيازي به دريافت استاندارد اجباري ندارند، تعيين ماهيت كالا انجام مي‌گردد.
چگونگي دريافت گواهي استاندارد (COC) جهت واردات كالا
بدين منظور واردكنندگان مي‌توانند يكي از دو روش زير را استفاده نمايند:
الف) پيش از حمل كالا و يا رسيدن آن، با در دست داشتن مدارك زير به موسسه استاندارد مراجعه و گواهي اخذ كنند.
اسناد موردنياز جهت اخذ گواهينامه استاندارد (COC)
- اظهارنامه عرضه‌كننده (SD) يا (Supplier’s Declaration)
- اظهارنامه توليدكننده (MD) يا Manufacturer’s Declaration) )
- تائيديه انطباق (VOC) يا (Vertification Of Conformity)
- گواهي بازرسي كالا (كمي و كيفي) CO
- گواهي‌هاي آزمايشگاهي TR
- پروفرما اينويس (Proforma Invoivce)
- اوراق ثبت سفارش
- اعتبار اسنادي
ب) پس از رسيدن كالا به كالا، نمونه‌اي از آن توسط كارشناس استاندارد يا گمرك تهيه شده و به يكي از آزمايشگاه‌هاي مورد تائيد موسسه استاندارد فرستاده گردد.
بازاريابي تلفني