مرحله اول ) ثبت اظهار از طريق سامانه گمركي EPL
در بدو ورود كالا به گمرك ، مراحل ترخيص كالا آغاز خواهد شد كه اولين مرحله در ترخيص كالا مربوط به تكميل اظهارنامه واردات و ورود اطلاعات مربوط به آن در سيستم گمرك كشور است و هم اكنون با مجهز شدن اغلب گمركات كشور به سامانه EPL ، مرحله اول از طريق اين سامانه گمركي به صورت آنلاين انجام مي شود، بنابراين ديگر نيازي به انجام امور اظهار كالا به صورت حضوري نيست. طبق دستور العملي كه در سايت رسمي اداره گمرك جمهوري اسلامي ايران به نشاني irica.gov.ir به منظور ترخيص كالاي وارداتي و خروج كالاي صادراتي آمده است، اظهارنامه گمركي بايد به گمرك تحويل داده شود و اظهاركننده كالا بايد تمامي اطلاعات مربوطه را در آن وارد كند.
اسناد لازم براي اظهار كالا جهت واردات قطعي كه بايد توسط مالك كالا و يا نماينده وي تهيه شود عباتند از :
۱.۱ اظهارنامه واردات قطعي ( پيش نويس و ثبت در سيستم EPL گمرك )
۲.۱ كپي كارت بازرگاني معتبر ( مرتبه اول اصل كارت جهت كدينگ )
۳.۱ قبض انبار، هنگامي كه كالا به انباردار گمرك تحويل داده مي شود ، براي صاحب كالا به عنوان رسيد محموله صادر خواهد شد.
۴.۱ بارنامه
۵.۱ ترخيصيه
۶.۱ گواهي مبدأ
۷.۱ فاكتور يا سياهه خريد
۸.۱ اعلاميه تأمين ارز يا نامه برات ( در صورتي كه روش پرداخت اعتبار اسنادي يا برات باشد )
۹.۱ پروفورما ( پيش فاكتور )
۱۰.۱ مجوز ثبت سفارش
۱۱.۱ ليست عدلبندي
۱۲.۱ بيمه نامه
۱۳.۱ پروانه بهره برداري ( حسب مورد براي شركت هاي توليدي )
۱۴.۱ كاتالوگ و بروشور ( حسب مورد )
۱۵.۱ مجوزهاي قانوني جهت ترخيص كالا از قبيل گواهي بهداشت، استاندارد، انرژي اتمي، قرنطينه نباتي و ساير ( حسب مورد )
۱۶.۱ وكالتنامه رسمي، كارت حق العملكاري ( حسب مورد )
۱۷.۱ پروانه صادراتي ( در صورتي كه واردات در مقابل صادرات انجام شود )
در اين سامانه امكان پرينت پيش اظهار وجود دارد بنابراين اگر كاربران به ورود اطلاعات به صورت مستقيم و آنلاين عادت ندارند ، مي توانند در ابتدا شكل كلي اين اظهار نامه را پرينت گرفته و تمامي قسمت هاي مربوطه را پر كنند سپس به ورود اطلاعات به سيستم بر اساس آنچه كه از قبل پر كرده اند بپردازند. مالك كالا مي تواند اظهار نامه گمركي را شخصا يا از طريق نماينده قانوني خود تنظيم كند. لازم به ذكر است بعضي از اسناد ذكر شده در بالا مثل مجوزهاي موضوع شماره ۱۴ و ۱۵ ، بعد از اظهار و در جريان ترخيص از سازمان مربوطه اخذ مي شوند كه بعدا به آنها اشاره خواهيم كرد ولي در هر صورت اظهار كننده اسناد را كنترل نهايي نموده و فرم پيش نويس اظهارنامه را با استفاده از آنها تكميل مي نمايد. مبلغي كه توسط صاحب كالا به عنوان حقوق ورودي بايد پرداخت گردد، يكي از اطلاعات بسيار مهم و اساسي موجود در اظهارنامه است كه در مرحله تكميل اظهارنامه محاسبه مي شود. همچنين بايد بدانيد ، تكميل فرم اظهارنامه از اهميت ويژه اي برخوردار است و چنانچه در تكميل آن اشتباهي رخ دهد منجر به آسيب هاي مالي و غيرمالي سنگيني خواهد شد. بنابراين در صورت بروز هرگونه خطا يا اشكال همواره مي توانيد با پشتيباني اين سامانه تماس بگيريد.
– بررسي و تاييد اظهارنامه
در پايان اين مرحله در صورتي كه در سيستم الكترونيكي گمرك تمامي قسمت ها را به درستي پر كرده باشيد و هيچ مشكلي وجود نداشته باشد ، نرم افزار به شما يك شماره سريال و يك شماره عطف خواهد داد. شما هم اكنون مي توانيد از اين اطلاعات پرينت گرفته و براي انجام مراحل بعدي نزد خود نگه داريد.
مرحله دوم ) دريافت كوتاژ در دايره احراز هويت و تعيين مسير
بعد از تنظيم اسناد و ثبت اطلاعات اوليه در مرحله قبلي ، اين مرحله به احراز هويت و اظهار كالا اختصاص دارد. دايره احراز هويت دايره فني گمرك است كه در ابتدا اسناد دريافتي را بررسي كرده و در صورت تاييد آنها ، شماره ثبت يا همان كوتاژ را درج مي نمايد. مي توان گفت كوتاژ به معناي ثبت اظهارنامه واردات يا صادرات كالا در گمرك است و به هر اظهار نامه ثبت شده، يك شماره اختصاص داده مي شود كه به اين شماره كوتاژ گفته مي شود. بعد از دريافت شماره كوتاژ ، اظهارنامه لاك و مهر مي شود.
در گمرك به دليل كمبود نيرو و صرفه جويي در وقت و همچنين مشكلاتي كه ممكن است با انجام تمامي مراحل كنترلي ايجاد شود ، با استفاده از سيستم مديريت ريسك از سه مسير سبز، زرد و قرمز براي ترخيص كالا استفاده مي شود. كه تعيين مسير از طريق سيستم كامپيوتري و با توجه به عواملي همچون درصد مأخذ حقوق ورودي، نوع كالا، اعتبار صاحب كالا و اظهاركننده و كشور سازنده است و يا حتي اين مسير مي تواند كاملا تصادفي يا شانسي انتخاب شود.
در زير به تعريف مختصر از هر كدام از مسيرها مي پردازيم :
– مسير سبز: اخذ مجوزهاي لازم و يا مستقيما ارجاع به صندوق
– مسير زرد: بررسي اسناد توسط كارشناس سرويس گمرك ، بخش دايره ارزش و سپس ارجاع به صندوق
– مسير قرمز: ارزيابي و كتترل كالا به صورت فيزيكي ، اخذ مجوزهاي لازم ، بخش دايره ارزش ، بررسي اسناد توسط كارشناس سرويس گمرك و سپس ارجاع به صندوق
مرحله سوم ) كنترل و ارزيابي كالا
همانطور كه گفته شد در ادامه فرآيند ترخيص با توجه به مسير تعيين شده براي محموله ، كنترل و ارزيابي كالا صورت مي گيرد، در واقع اگر در دو مسير قرمز و يا زرد قرار بگيريد محموله شما نياز به كنترل دارد كه به اين ترتيب، يا بسته كالا باز و توسط ارزياب گمرك بررسي و با اسناد مطابقت داده مي شود و يا فقط نياز به بررسي اسناد توسط رئيس سرويس گمرك مربوطه مي باشد، بعد از اينكه اين مرحله با موفقيت به اتمام رسيد و محموله از نظر ارزش و كليت و تعداد مشكلي نداشت، در بخش دايره ارزش، ارزش اظهاري، سوابق گمركي و ديگر روش هاي تعيين ارزش مورد بررسي قرار مي گيرد.
مرحله چهارم ) اخذ مجوزهاي لازم
در اين مرحله مجوزهاي لازم كه توسط سيستم و كارشناس با توجه به كالا تعيين گرديده است بايد تكميل شود. استاندارد، بهداشت، قرنطينه ، مخابرات، تجهيزات پزشكي، جهاد، انرژي اتمي، وزارت راه، ماليات و … از جمله مجوزهاي لازم در اين بخش مي باشند.
مرحله پنجم ) بررسي تعرفه و تطبيق كالا توسط كارشناس سرويس ( مجازي )
در مرحله پنجم كارشناس سرويس به بررسي تعرفه و تطبيق كالا با اسناد مي پردازد. همچنين كارشناس سرويس به اسناد و الزامات ورود (مجوزهاي مورد نياز و ارزش) كه در مطالب قبلي نيز به آن اشاره شد نظارت مي كند. رئيس سرويس نيز به بررسي امضاها و روند نهايي پرونده مي پردازد و تاييد نهايي توسط او صادر مي گردد.
مرحله ششم ) پرداخت به صندوق و صدور سند ترخيص
دراين قسمت پس از اينكه مبلغ پرداختي از سوي گمرك مشخص گرديد، صاحب كالا هزينه را به صورت فيش نقدي به حساب گمرك واريز مي كند سپس فيش پرداخت را گرفته و پروانه سبز گمركي براي وي صادر مي شود. پروانه سبز سندي است كه درگمرك صادر مي شود و به معناي آن است كه عمليات ارزيابي به پايان رسيده است و صاحب كالا با گمرك تسويه كرده و مي تواند مقدمات خروج كالاي خود را از گمرك فراهم نمايد .
مرحله هفتم ) انبارداري و اجازه بارگيري
پس از پايان تشريفات كار در سرويس ارزيابي در هر سه مسير ذكر شده پروانه هاي مهر شده و صدور سند ترخيص، هنگامي كه تسويه هاي لازم با شركت حمل و نقل صورت گرفت با توجه به دريافت قبض انبار و ساير مدارك لازم ، گمرك مجوز بارگيري را صادر مي كند و مبلغي به عنوان مبلغ انبارداري توسط مسئول نگهداري كالا از صاحب كالا دريافت مي شود. مبلغ انبارداري در گمركات مختلف، متفاوت محاسبه مي گردد و هزينه هاي مربوط به تخليه، بارگيري، بيمه، مدت زمان رسوب كالا در انبار و غيره را شامل مي شود كه اين موارد نيز با توجه به حجم، نوع و ارزش كالا محاسبه مي گردد.
-
قبض انبار:
همانطور كه در مرحله اول نيز به آن اشاره شد ، قبض انبار به سندي گفته شود كه توسط انباردار در قبال گرفتن كالا از شخص تحويل دهنده ي كالا با مشخصات درج شده صادر مي شود . با توجه به قوانين گمركي ايران هر كالايي كه وارد محدوده ي گمركي شود بايد در دفاتر انبار ثبت شود و براي بار، بايد اظهار نامه يا بارنامه به صورت جداگانه صادر و به شخصي كه كالا را تحويل داده است بدهند.
قبض انبار از مهمترين اوراقي است كه به گمرك ارائه مي شود و شامل اطلاعاتي مانند نام صاحب كالا ، نام شركت حمل ، نوع كالا، وزن كالا، نوع بسته بندي، تاريخ ورود به مرز، تاريخ تخليه در انبار، تعداد بسته ها، مشخصات كانتين (در صورت كانتين بودن، ايراني يا خارجي بودن وسيله حمل، شماره قبض انبار (شماره پيگيري انبار) و توضيحاتي همچون انبار نگهداري ، شرايط تخليه (پارگي- شكستگي- فرورفتگي) محل نگهداري كالا در انبار گمرك ، مدت زمان نگهداري كالا در انبار (متروكه) مي شود. كالايي متروكه محسوب مي شود كه از مدت زماني كه در قبض انبار مشخص شده و معمولا ۹۰ روز است بيشتر در انبار مانده باشد كه در اينصورت آن محموله به حالت تعليق و مدتي بعد به تصرف گمرك و دولت در مي آيد.
مرحله هشتم ) خروج كالا از گمرك
پس از آنكه شخص تمامي كارهاي مربوط به ترخيص كالا را انجام داد ، مي تواند بيجك انبار را توسط انبار دار گمرك دريافت كند. بيجك انبار بعد از كنترل پروانه سبز گمركي و همچنين مهر درب خروج صادر مي شود و نشان مي دهد كه كالاي مربوطه به صاحب كالا تحويل داده شده است و مي تواند براي بارگيري كالا ورودي ، وسيله نقليه مورد نظر خود را را وارد گمرك كند .در اين مرحله نيز ، محموله دوباره بررسي شده و سپس اجازه خروج كالا داده خواهد شد.
بازاريابي تلفني