شركت سپاهان همراه

محموله هاي تجاري

هدف اصلي استفاده از اين شماره مكانيزمي جهت مواجهه با معمول‌ترين وقايع در تجارت بين‌الملل است. اساس اين شماره كاربرد حداكثري رفرنس فروشنده، مشتري و حمل‌كننده است. همچنين شماره‌اي براي استفاده جهت گزارش‌دهي به گمرك در هر نقطه زماني از انجام يك رويه گمركي است. مانند يك برچسب الكترونيكي كه در تجارت الكترونيكي استفاده مي‌شود UCR نيز اطلاعات مربوط به يك معامله تجاري را از زمان سفارش تا رسيدن به دست واردكننده را به هم متصل مي‌كند.

تاريخچه:

در فوريه سال ۱۹۷۸ در اجلاس هفتم گروه كاري تسهيل رويه‌هاي تجارت بين‌الملل UNECE توصيه‌نامه شماره ۸ تحت عنوان شماره دسترسي مشترك درخصوص تخصيص يك شماره مرجع براي هر معامله تجاري بين‌المللي تصويب شد. هدف از اين برنامه، كاهش تعداد و روش‌هاي مختلف شماره‌گذاري بوده و روشي براي شناسايي كالا نبود. طبق اين توصيه‌نامه، اين شماره توسط خريدار يا فروشنده توليد مي‌شود و مختص يك معامله تجاري بوده و براي شناسايي محموله مي‌باشد.

سازمان جهاني گمرك در مدل داده‌هاي گمركي (Customs Data Model) شماره مرجع شناسايي محموله را با هدف امكان رديابي و نظارت بر جابجايي آن تا رسيدن به مقصد و تحويل به خريدار و ترخيص گنجانده است.

فوايد UCR

اين شماره، سيستم‌هاي اطلاعات مختلف يك سازمان گمرك و سازمان‌هاي همجوار را قادر مي‌سازد كه به صورت موثرتري همكاري داشته باشند. اين شماره به بخش تجارت امكان رديابي محموله، و به گمرك امكان كنترل از مبداء تا مقصد، و به ساير سازمان‌هاي دولتي و اجرايي دسترسي به اطلاعات تجاري را ميسر مي‌سازد. برخي فوايد اين شماره عبارتند از:

* ارتقاي امنيت و ايمني مرزها از طريق دسترسي به اطلاعات در زمان ترخيص.

* كمك به همكاري گمركات كشور صادركننده و واردكننده جهت ارائه رويه‌هاي بهبود يافته و ساده شده براي تجار معتبر.

* كمك به پردازش اطلاعات قبل از ورود كالا و حتي قبل از اظهار به گمرك.

* سريع در ترخيص.

* كمك به مديريت زنجيره تأمين و ارتقاي سرعت عمليات.

* عدم لزوم ارائه داده‌هاي اضافي و تكراري توسط حمل‌كننده و واردكننده.

* امكان استعلام در هر نقطه زنجيره تأمين.

* كاهش هزينه مربوط به قانون‌مداري.

* ارتقاء همكاري‌هاي گمركي.

اين شماره بايستي:

۱- درخصوص تمام محموله‌هاي تجاري بين‌المللي اعمال گردد.

۲- فقط به عنوان كليد دسترسي جهت بازبيني، رديابي، كنترل اطلاعات و حل اختلافات استفاده شود.

۳- در سطح ملي و بين‌المللي يكسان باشد.

۴- در اولين مراحل انعقاد معاملات بين‌المللي ايجاد گردد.

اجراي UCR:

اين شماره گمرك را قادر مي‌سازد تا تجارت بين‌الملل مشروع را تسريع و تسهيل نمايد و براي گمرك به منظور تسهيل و كنترل مؤثر تجارت ضروري است و امكان تبادل اطلاعات ميان ساير سازمان‌هاي اجرايي را فراهم مي‌نمايد. مشابه اين نوع شماره‌گذاري توسط شركت‌هاي پست سريع استفاده مي‌شود.

اجراي UCR بايد در سطح ملي انجام شود و مي‌تواند براساس توافق‌هاي دو يا چندجانبه به منظور همكاري بين گمركات كشورها مورد استفاده قرار گيرد. اجراي اين برنامه به همكاري بخش خصوصي نياز دارد و لذا اجراي كامل آن در طول زمان اتفاق مي‌افتد. از آنجا كه در مدل داده‌هاي گمركي سازمان جهاني گمرك شماره UCR نيز پيش‌بيني شده است، پس اجراي اين مدل و شماره به طور همزمان توصيه مي‌گردد.

با استفاده از اين شماره گمركات قادر خواهند بود تا ارزيابي ريسك را قبل از ورود كالا انجام دهند و كنترل و حسابرسي را در طول زنجيره تأمين بين‌المللي يعني از مبداء تا مقصد به صورت پيوسته (end-to-end) تكميل نمايند. لذا بايسته است كه اين شماره در مبداء مشخص گردد. بنابر اين فروشنده اين شماره را مشخص و در مورد آن با خريدار توافق مي‌كند.

مراحل عملي (به طور خلاصه):

۱- دريافت سفارش خريد از خريدار، و توافق فروشنده و خريدار روي يك شماره UCR

۲- ارسال اطلاعات به گمرك كشور صادركننده توسط فروشنده

۳- بازخورد گمرك كشور صادركننده مبني بر پذيرش صادرات يا مشروط كردن از نظر بازرسي

۴- ارسال اطلاعات توسط خريدار به گمرك كشور واردكننده و نيز فورواردر يا حمل‌كننده تحت عنوان پيش آگاهي (pre notification)

۵- هماهنگي حمل داخلي محموله تا بندر مبداء توسط خريدار

۶- حمل‌كننده شماره بارنامه و مشخصات وسيله حمل را اعلام مي‌كند.

۷- فروشنده اطلاعات بارنامه و وسيله حمل را در بانك اطلاعاتي خود ذخيره و آن را با شماره UCR پيوند مي‌دهد.

۸- دستور فروشنده به فورواردر براي حمل بين‌المللي

۹- اعلام شماره UCR به فورواردر

۱۰- فورواردر با حمل‌كننده بين‌المللي توافق لازم را انجام داده و بارنامه دريافت مي‌كند (در بارنامه شماره UCR درج مي‌گردد).

۱۱- اطلاعات به گمرك واردكننده ارسال مي‌شود.

۱۲- بندر و گمرك واردكننده با استفاده از UCR، محموله را مورد توجه و بررسي (target) قرار مي‌دهد.

۱۳- گمرك واردكننده دسترسي به اطلاعات كالا و اسناد پيدا مي‌كند.

۱۴- بندر ورود كالا را تاييد مي‌كند و به فورواردر و فروشنده اعلام مي‌كند.

۱۵- گمرك واردكننده در مورد محموله اعلام پذيرش، يا مشروط به كنترل و ارزيابي مي‌كند.

۱۶- گمرك صادركننده از موضوع آگاه مي‌گردد و اقدام به استرداد ماليات احتمالي به فروشنده مي‌نمايد.

۱۷- خريدار كالا را از گمرك ترخيص مي‌كند.

نظرخواهي سازمان جهاني گمرك از اعضاء:

در تابستان ۲۰۱۲ ميلادي پرسشنامه‌اي به اعضاء ارسال گرديد كه فقط ۳۲ كشور از ۱۷۹ كشور عضو به آن پاسخ دادند ولي نتيجه‌گيري با اينكه نمي‌تواند كامل باشد، جالب بود؛ بدين شرح كه:

* پاسخ‌دهنده‌ها از فوايد اين شماره آگاه بودند.

* برخي كشورها اين شماره را استفاده مي‌نمودند كه در برخي كشورها الزامي و در برخي ديگر اختياري بود.

* در مورد اينكه اين شماره بايد توسط گمرك صادر شود توافق كلي وجود ندارد.

* گمركات كشورهاي غنــا، بريتانيا و كره جنوبي از اين شماره استفاده مي‌كردند.

در كره‌جنوبي اين شماره به محموله و كانتينر از طريق (RFID) Radio Frequency Identification يا باركد برچسب مي‌شود. اين موضوع باعث تسريع در ترخيص مي‌شود زيرا كه گمرك از قبل اطلاعات محموله را به‌دست مي‌آورد.

براساس تصميم اجلاس ۱۷۸ كميته دائمي فني، كارگروه ارتباطي UCR در اكتبر ۲۰۰۷ تشكيل گرديد وليكن در اجلاس ۱۸۳ اين كميته و از آنجا كه اين موضوع در ساير مباحث و اسناد WCO در حال پيگيري است، كارگروه مزبور معلق گرديد. در ژانويه ۲۰۱۳ ميلادي در سازمان جهاني گمرك در مورد شكل يا فرمت واحد اين شماره توافق وجود نداشت. ولي اين شماره كه مخلوطي از حروف و عدد است از ۳۵ كاراكتر تجاوز نمي‌كند (طبق توصيه ISO 15459).

خلاصه يافته‌هاي WCO از طريق نظرخواهي بين اعضا:

* اين شماره براي واردات و صادرات (هردو) ضروري است.

* فقط يك‌چهارم از كشورهاي پاسخ‌دهنده استفاده از اين شماره را الزامي تشخيص دادند.

* بيشتر كشورها معتقدند كه اين شماره توسط گمرك صادر نشود، بلكه توسط تجار يا حمل‌كننده صادر شود.

* يك پنجم كشورها از استاندارد ISO/IEC 15459 استفاده مي‌كنند.

* قابليت رديابي محموله بزرگ‌ترين امتياز اين شماره است. اين شماره بنگاه‌ها را ملزم مي‌كند كه تبادل اطلاعات را با گمرك بهبود بدهند. اين شماره مديريت زنجيره تأمين بين‌المللي را بهبود مي بخشد.

* تعدادي از كشورها تمايل استفاده آزمايشي از اين شماره را با ساير كشورها اعلام كردند.

تجربه برخي كشورها

آفريقاي جنوبي:

بانك مركزي آفريقاي جنوبي استفاده از اين شماره را از سال ۲۰۰۹ براي تمام محمولات صادراتي الزامي نموده است. اين ابتكار توسط بانك مركزي و گمرك آفريقاي جنوبي انجام مي‌شود و هدف آنها اجراي يك فرآيند خودكار براي مديريت و كنترل معاملات بين‌المللي مي‌باشد. صادركننده ملزم است تا اين شماره را به بانك خود اعلام نمايد. براي هر محموله صادراتي بايستي يك شماره اختصاص داده شود و اين شماره در اظهارنامه گمركي نيز درج مي‌گردد. بايستي اطمينان حاصل گردد كه اين شماره اعلام شده به گمرك و بانك يكسان باشد. اين شماره توسط خود صادركننده و براي هر محموله تعيين مي‌شود. نكته قابل توجه اينكه اين شماره توسط حمل‌كننده و فوروادر ايجاد نمي‌گردد.

فرمت شماره تركيبي از اعداد و حروف است و حداقل ۱۲ و حداكثر ۳۵ كاركتر دارد. كاركتر اول مربوط به سال ميلادي است. به عنوان مثال، براي سال ۲۰۱۵ عدد ۵ در نظر گرفته مي‌شود. دو كاركتر بعدي نشان‌دهنده كشور صادركننده است. براي مثال ZA براي آفريقاي جنوبي در نظر گرفته مي‌شود. هشت كاركتر بعد از كد كشور، كد صادر كننده است كه توسط گمرك براي هر يك از تجار مشخص گرديده است. كاركترهاي بعدي مربوط به شماره فاكتور يا شماره سفارش مي‌تواند باشد و تعداد آن از ۱ تا ۲۴ كاركتر است. البته اين فرمت شماره‌گذاري توسط سازمان جهاني گمرك توصيه گرديده است.

غنــا:

اين شماره در اسناد (مجوزها و گواهي معافيت‌ها، اظهارنامه واردات، گزارش تعرفه‌بندي و تعيين ارزش، اعلاميه ورود بارنامه و راهنامه هوايي) درج مي‌شود.

بريتانيـا:

سال‌هاست كه از اين شماره استفاده مي‌شود. تجار اين شماره را مشخص مي‌كنند. كلاً در داخل اتحاديه اروپا وقتي كالا به گمرك وارد شد به آن شماره رفرنس حمل كالا تخصيص مي‌يابد.

كره جنوبي:

كنترل‌ها و ترخيص سريع‌تر شده است به طوري كه در صادرات از سه روز به ۳۰ دقيقه رسيده و صرفه‌جويي ۶۲ ميليون دلاري در سال را موجب شده است. اين صرفه‌جويي بيشتر به نفع تجار بود. اين شماره توسط صادركننده تعيين مي‌شود.

در سال ۲۰۰۰ گمرك كره به صورت آزمايشي سيستم تبادل اطلاعات را با گمرك مالزي ايجاد نمود. در اين سيستم ۱۹ عنوان داده را به گمرك مالزي ارسال و ۲۱ عنوان داده را در مورد ۳ نوع كالا، دريافت مي‌كردند. درسال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ سيستم پنجره واحد ملـي را تأسيس و در سال ۲۰۰۸ شماره UCR را با گمرك بلژيك و فيليپين بكار گرفتند. شماره UCR گمرك كره حداكثر داراي ۲۱ كاركتر مي‌باشد. در اين ارتباط گمرك كره قانون امور گمركي را نيز در سال ۲۰۰۷ اصلاح كرده است.

تجربه اتحاديه جهاني پست:

اين اتحاديه براي بسته‌هاي پستي از چنين شماره‌اي استفاده مي‌كند. اين شماره توسط مؤسسه‌اي در هلند به نام NEN صادر مي‌شود.

تجربه شركت زيمنس:

شركت زيمنس از سال ۲۰۰۶ ميلادي از اين شماره به جاي شماره تحويل، شماره سفارش حمل، شماره بسته‌ها، و شماره رديابي استفاده مي‌كند.

توصيه‌نامه سازمان جهاني گمرك:

در توصيه‌نامه سازمان جهاني گمرك در مورد شماره UCR كه در ژوئن ۲۰۰۴ و در اجلاس شورا تصويب شده از اعضاي سازمان درخواست نموده تا دبيركل شورا را در مورد قصد، تاريخ و شرايط اجراي برنامه UCR آگاه نمايند.

شايان ذكر است كه اخيراً سازمان جهاني گمرك جهت شناسايي تجار نيز موضوع استفاده از شماره شناسايي تجار را توصيه نموده است.

نتيجه:

شماره UCR يك نوع همكاري تجاري بين خريدار و فروشنده و گمركات آنها ايجاد مي‌كند، و ميزان كلاهبرداري و تقلب را در ميان اين چهار طرف و ساير سازمان‌ها كاهش مي‌دهد.

تهيه:

– عبدالعزيز يوسفي