گسترش تجارت جهاني شرايطي را به وجود آورده است كه كشورهاي سراسر دنيا جهت داد‌و‌ستد و انجام فعاليت‌هاي اقتصادي در اين بازار به مبادلات مالي نياز پيدا مي‌كنند. در اين راستا بانك‌ها از طريق اعتبارات اسنادي سازو‌كاري را فراهم كرد تا بازرگانان راحت‌‌تر و مطمئن‌‌تر در بازارهاي جهاني خريدوفروش نمايند. درواقع اعتبارات اسنادي روش پرداخت بين بانكي است و انواع مختلفي دارد كه در ادامه با آن‌ها بيشتر آشنا خواهيد شد.
همچنان با شركت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخيص كالا ، واردات كالا از چين ، واردات كالا از دبي و حمل هوايي و حمل دريايي كالا همراه شويد.
منظور از اعتبار اسنادي چيست؟
به طور ساده اعتبار اسنادي (Letter of Credit) ضمانتي از سوي بانك است كه به فروشنده تعهد مي‌دهد پول او به موقع و به مقدار تعيين شده پرداخت خواهد شد. از طرفي بانك با نگه‌داشتن اعتبار اسنادي نزد خود به خريدار ضمانت مي‌دهد تا هنگامي كه كالاهاي خريداري شده بارگيري شوند و تائيديه به دست بانك برسد، پول فروشنده پرداخت نخواهد شد.
فوايد استفاده از اعتبار اسنادي
– اطمينان فروشنده از دريافت پول پس از ارائه اسناد حمل به بانك كارگزار
– امكان كنترل زمان بارگيري و تاريخ تحويل نهايي كالا
– دريافت اسناد حمل بر اساس توافقات صورت گرفته اوليه
– اطمينان خريدار از پرداخت وجه پس از انتقال قطعي كالا و اخذ فك مالكيت كالا
– امكان تضمين بانك جهت پرداخت وجه معامله به جاي فروشنده
– امكان دريافت تسهيلات بيشتر براي فروشنده در ازاي اعتبار باز شده براي تهيه كالاي سفارش شده
انواع اعتبارات اسنادي
اعتبار اسنادي را از جهات مختلفي دسته‌بندي مي‌كنند كه هر كدام ويژگي‌هاي خاص خود را دارند.
نكته‌اي كه وجود دارد اين است برخي از انواع اعتبار اسنادي در ايران قابل استفاده نبوده و يا نياز به اخذ مجوز از بانك مركزي دارند.
در هر صورت انواع اعتبار اسنادي را مي‌توان به صورت زير بيان كرد:
الف) انواع اعتبار اسنادي از جهت حدود اختيارات خريدار
۱. قابل‌برگشت
۲. غيرقابل‌برگشت
ب) انواع اعتبار اسنادي از جهت تائيد
۱. تائيد شده
۲. تائيد نشده
ج) انواع اعتبار اسنادي از جهت شيوه تسويه‌حساب
۱. ديداري
۲. مدت‌دار
۳. يوزانس
د) انواع اعتبار اسنادي از حيث قابليت انتقال
۱. قابل‌انتقال
۲. غيرقابل‌انتقال
ه) انواع اعتبار اسنادي با شرايط خاص
۱. تضميني
۲. گردان
۳. پشت‌به‌پشت
۴. بند قرمز
اعتبار اسنادي قابل‌برگشت
بر طبق اين اعتبار كه به Revocable Credit مشهور است، پس از آن‌كه به بانك كارگزار ابلاغ شد مطابق با دستور خريدار مي‌توان بدون اجازه از فروشنده يا ذينفع آن را فسخ و باطل كرد. در واقع اعتبار قابل‌برگشت تعهدي را نيز براي بانك گشاينده به وجود نمي‌آورد و تا وقتي كه اسناد و مدارك نزد بانك هست، امكان برگشت‌پذيري اعتبار نيز هست.
به همين دليل استفاده از اين نوع اعتبار به سود فروشنده نبوده و توصيه مي‌شود آن را قبول نكنند. همچنين بانك‌ها نيز از قبول و ثبت سفارش اعتبار قابل‌برگشت خودداري مي‌نمايند.
اعتبار اسنادي غيرقابل‌برگشت
اين اعتبار برخلاف نوع قبلي، هرگونه تغيير يا فسخ منوط به پذيرش و موافقت فروشنده است و غيرقابل‌فسخ و باطل شدن است.
در اغلب موارد بانك‌ها در متن L/C واژه Irrevocable Credit را به عنوان اعتبار اسنادي غيرقابل‌برگشت ذكر مي‌كنند.
اعتبار اسنادي تائيد شده
در اعتبار تائيد شده (Confirmed L/C) خريدار در صورت درخواست فروشنده، علاوه بر بانك كارگزار يا ذينفع، اعتبار بانك خود را نيز بايد به تائيد بانك موردنظر وي برساند. معمولاً اين اعتبار به دليل عدم اطمينان فروشنده از اعتبار بانك و يا شرايط سياسي يا اقتصادي كشور خريدار صورت مي‌گيرد.
از آنجايي كه هر دو بانك انجام تعهدات را تضمين مي‌نمايند، هزينه افتتاح اعتبار اسنادي تائيد شده بيش از ساير اعتبارات است. ليكن با توجه به وضعيت سياسي ايران و تحريم‌ها معمولاً فروشندگان اين نوع اعتبار را مي‌خواهند.
اعتبار اسنادي تائيد نشده (Unconfirmed L/C)
در اين اعتبار خريدار نيازي به تائيد بانك ديگر ندارد و معمولاً در وضعيت متعارف انجام مي‌گيرد. چنانچه در متن L/C واژه Confirmed درج نشود، اعتبار اسنادي از نوع تائيد نشده است.
اعتبار اسنادي ديداري (At Sight L/C)
همان‌طور كه از نام اين اعتبار مشخص است، بانك پس از رؤيت اسناد حمل وجه فروشنده را به او پرداخت مي‌كند. به عبارتي ديگر اعتبار اسنادي ديداري، بانك ابلاغ كننده در صورتي پرداخت وجه را انجام مي‌دهد كه اسناد حمل توسط فروشنده ارائه و تمام شرايط مندرج در متن L/C رعايت شده باشد.
اعتبار اسنادي مدت‌دار (Deffered Payment L/C)
در اين نوع اعتبار، پرداخت وجه در زمان سررسيد خواهد بود. چراكه اعتبار از نوع مدت‌دار است. بنابراين فروشنده حتي با ارائه اسناد حمل به بانك نمي‌تواند پول دريافت نمايد. درواقع در اين اعتبار بانك گشاينده اعتبار در ازاي دريافت ضمانت‌نامه‌هاي لازم تعهد پرداخت وجه را بر عهده مي‌گيرد.
اعتبار اسنادي نسيه يا يوزانس
در اعتبار اسنادي مدت‌دار (Usance L/C) پرداخت وجه پس از ارائه اسناد حمل نيست؛ بلكه در زمان تعيين شده خواهد بود.
به عبارتي ديگر در اعتبار يوزانس خريدار طي مهلتي مشخص (يك ماه، شش ماه، يك سال و غيره) وقت دارد كالا را فروخته، سپس وجه آن را به همراه سود به فروشنده پرداخت كند. در كشورهايي كه با كمبود ارز مواجه هستند، اعتبار يوزانس رواج بيشتري دارد.
اعتبار قابل‌انتقال (Transfrable L/C)
در اين نوع اعتبار فروشنده يا ذينفع مجاز خواهد بود، همه يا قسمتي از اعتبار گشايش شده را به فرد يا افراد ديگر منتقل كند. ريسك اين اعتبار براي خريدار زياد بوده و در مقابل به نوعي يك امتياز براي ذينفع محسوب مي‌شود.
اعتبار اسنادي غيرقابل‌انتقال (Untransfrable L/C)
در اين اعتبار ذينفع اجازه انتقال همه يا قسمتي از اعتبار را به ديگران نخواهد داشت و معمولاً در عرف تجارت بين‌المللي اين نوع اعتبار مرسوم است. در ايران نيز جهت گشايش اعتبار از نوع قابل‌برگشت، بايد از بانك مركزي مجوز گرفت.
اعتبار اسنادي تضميني (Standby L/C)
اين نوع از اعتبارات ساختاري شبيه ضمانت‌نامه‌هاي ارزي (Letter of Guarantee) داشته و براي مواردي نظير پرداخت بروات، پيش‌پرداخت‌ها، حمل كالا و يا حتي حسن انجام قراردادهاي تأمين نصب كالا و غيره تضمين دريافت مي‌شود. البته اعتبار تضميني بيشتر در آمريكا و اخيراً در برخي از كشورهاي اروپائي مرسوم است.
اعتبار اسنادي گردان (Revolving L/C)
در اين اعتبار براي كالا يا خدمات موجود در متن L/C به تعداد دفعات در زمان و مبلغي مشخص اعتبار تجديد مي‌گردد. در واقع در اعتبار قيد مي‌شود كه اين اعتبار با n بار با مبلغي معادل x قابل چرخش بوده و پس از هر بار استفاده بدون نياز به افتتاح مجدد يا اصلاح اعتبار جديد ديگر، مورد استفاده ذينفع قرار گيرد.
اعتبار اسناد پشت‌به‌پشت (Back to BacK L/C)
اين نوع اعتبار كه به اعتبار اتكايي نيز مشهور بوده شامل دو اعتبار مستقل از هم است. به طوري كه اعتبار اول به سود فروشنده يا ذينفع افتتاح مي‌شود اما توانايي تهيه و ارسال كالا را به هر دليلي ندارد. از اين رو با اتكا به اعتبار اول كه براي او باز شده، اعتبار دومي از سوي فروشنده اول براي فروشنده يا ذينفع ديگر كه امكان تهيه و ارسال كالا را دارد، افتتاح مي‌گردد.
اين اعتبار بيشتر براي قراردادهايي كه بين عرضه‌كننده اوليه تا خريدار نهايي چندين واسطه وجود دارد، استفاده مي‌شود. همچنين به طور معمول، مبلغ اعتبار اول از اعتبار دوم بيشتر بوده ولي زمان حمل از طرف فروشنده اول زودتر از ذينفع دوم است.
اعتبار بند (ماده) قرمز (Red Clause L/C)
اعتباري است كه فروشنده يا ذينفع حق دريافت كل يا بخشي از وجه را پيش از ارسال كالا خواهد داشت. از آنجايي كه اولين بار بانك گشاينده اين اعتبار براي جلب‌توجه مبلغ پيش‌پرداخت را با رنگ قرمز نوشت به اعتبار ماده قرمز مشهور شد. در چنين مواردي فروشنده قبل از انجام تعهدات خود به منظور تأمين مالي يا توليد محصول مبلغي را با عنوان پيش‌پرداخت (Payment Advance-Down) دريافت مي‌نمايد و چنانچه نتواند كالاي سفارشي را توليد كند، اين مبلغ را به همراه سود براي خريدار پس خواهد فرستاد.
بازاريابي تلفني