شركت سپاهان همراه

تعريف گواهي مبدأ

در گمرك گواهي مبدأ، چنين تعريف شده است. گواهي مبدأ، سندي است كه نشان‌دهنده مبدأ كالا بوده و در آن منبعي موثق و يا شخص صاحب اختياري به طور صريح ارتباط كالاي موضوع گواهي مبدأ را به آن كشور تائيد مي‌نمايد. طبق زبان شوراي گمركي، مطابق با قوانين براي اجراي تعرفه‌هاي گمركي از نظر كلي و يا هر اقدامي ديگر در هنگام تبادل كالا، كشور مبدأ كالا به مكاني گفته مي‌شود كه در آنجا كالاي موضوع گواهي‌مبدأ كالا، ساخته، توليد و يا پردازش مي‌گردد.

گواهي مبدأ اساساً براي تائيد كيفيت كالا و كشور مبدأ آن بوده اما در برخي موارد براي دريافت تخفيفات از اهميت بيشتري برخوردار مي‌شود.

در حالت كلي اهميت گواهي‌مبدأ را مي‌توان از دو ديدگاه خريدار كالا و مقامات كشور واردكننده كالا مورد بررسي قرار داد.

اهميت گواهي مبدأ از نظر خريدار

با توجه به اين‌كه در هنگام واردات خريدار كالا در نقطه‌اي ديگر از دنيا است، لذا هر گاه بخواهد از كيفيت و مشخصات كالا و نيز از كشور مبدأ كالا اطمينان پيدا كند، به گواهي‌مبدأ كالا رجوع مي‌نمايد‌. اما نكته‌ مهمي كه وجود دارد اين است اين گواهي مبدأ بايد با رعايت قوانين خاص و درست توسط افراد مربوطه صادر و تائيد شود تا نزد خريدار از اعتبار كافي برخوردار باشد.

اهميت گواهي مبدأ از نظر مقامات كشور واردكننده كالا

گواهي مبدأ، در برخي موارد براي مقامات ارشد كشور مقصد كالا مانند وزارت‌خانه‌هاي صنعتي، كشاورزي، بهداري، بانك‌ها، مراكز تحقيقاتي و پژوهشي و امثال اين به منظور بررسي كيفيت كالا، تعرفه‌هاي ترجيحي، قراردادهاي تهاتري، پاياپاي، علائم تجاري، ممنوعيت و محدوديت اعتبار كشور مبدأ از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌شود. در اين صورت گمرك يا وزارتخانه‌ مربوطه و بانك‌ها از مبدأ موردنظر براي سازمان مذكور درخواست گواهي مبدأ مي‌نمايند.

چگونگي دريافت گواهي مبدأ

جهت اخذ گواهي مبدأ، بايد به مراجع صادركننده آن‌كه اتاق‌هاي بازرگاني صنايع و معادن و نيز سازمان منطقه آزاد واقع در مناطق آزاد مراجعه نمود. در شهرستان‌ها هم تمامي دارندگان كارت‌هاي بازرگاني، كارت پيله‌وري، مرزنشينان و افراد داراي مجوز موردي مي‌توانند به اتاق‌هاي بازرگاني مراجعه و نسبت به دريافت گواهي مبدأ، اقدام نمايند.

چنانچه متقاضي درخواست صدور مجدد گواهي مبدأ را داشته باشد، بايد طي نامه‌اي مفقودي آن را به اتاق بازرگاني اعلام و مسئوليت عواقب احتمالي را بپذيرد.

درهرصورت براي صدور گواهي مبدأ، مدارك ذيل لازم است:

مدارك موردنياز جهت صدور گواهي مبدأ

۱. كپي پروانه گمركي

۲. كپي بارنامه حمل

۳. كپي كارت بازرگاني

۴. فرم گواهي‌مبدأ تايپ‌شده به زبان انگليسي بدون قلم‌خوردگي

۵. فيش بانكي هزينه صدور گواهي مبدأ

علاوه بر مدارك بالا در موارد زير ارائه اصل پروانه گمركي لازم است:

– صادرات فرش و گليم‌هاي دست‌بافت

– هنگامي كه بنا به عللي مراجع صادركننده نسبت به كپي پروانه گمركي ترديد داشته باشند.

انواع گواهي مبدأ

گواهي مبدأ، با توجه به اين كه قرار است كالاي مورد نظر به كدام كشور فرستاده شود، صادر مي‌گردد. در ايران براي گواهي مبدأ، ۳ شكل زير وجود دارد:

۱. فرم‌هاي A

هنگامي كه كالا قرار است به كشورهاي اروپايي، آمريكايي، اقيانوسيه، تركيه، ژاپن، روسيه، بلاروس، اوكراين، قزاقستان صادر شود، براي صدور گواهي‌مبدأ از فرم GSP يا (GENERALIZED SYSTEM OF PREFERENCES) استفاده مي‌گردد.

۲. فرم‌هاي گواهي مبدأ ( CERTIFICATE OF ORIGIN )

در صادرات كالا به كشورهاي آسيايي و آفريقايي از اين شكل گواهي‌مبدأ استفاده مي‌شود.

۳. فرم‌هاي CSTP

تعدادي كشور وجود دارد كه طي توافق‌نامه‌اي با ايران جهت صادرات برخي از كالاهاي به آنجا بايد از فرم‌هاي (CLOBAL SYSTEM OF TRADE PREFERENCES CERTIFICATE OF ORIGIN) استفاده كرد.

همچنين جهت صادرات كالا به كشورهاي سنگاپور، تايوان، چين، مالزي، هنگ‌كنگ و كره مي‌توان در صورت درخواست صادركننده از دو نوع فرم گواهي‌‎مبدأ استفاده نمود.

درهرحال گواهي‌مبدأ به هر شكلي كه باشد حاوي مندرجات زير است:

مندرجات گواهي مبدأ

۱. مشخصات فرستنده يا صادركننده كالا طبق بارنامه حمل و پروانه گمركي

۲. مشخصات گيرنده كالا طبق بارنامه حمل

۳. كشور سازنده مطابق با مندرجات پروانه گمركي

۴. مشخصات وسيله حمل مطابق با بارنامه حمل

۵. مشخصات محموله و كالا مطابق با پروانه گمركي و بارنامه حمل

۶. وزن با ظرف و تعداد و نوع بسته‌بندي كالا

۷. امضاء گواهي‎مبدأ توسط صادركننده كالا

۸. امضاء گواهي‎مبدأ توسط مرجع صادركننده گواهي مبدأ

نكات مهم در گواهي مبدأ

– تايپ گواهي مبدأ به عهده صادركننده بوده و در اتاق بازرگاني امكاناتي جهت تايپ آن وجود ندارد.

– چنانچه مشخصات صادركننده در پروانه گمركي با مشخصات صادركننده در بارنامه فرق نمايد، در اين صورت اگر صادركننده پروانه طي نامه‌اي خطاب به واحد صدور گواهي مبدأ، پروانه صادراتي خود را جهت اخذ گواهي مبدأ به صاحب بارنامه واگذار كند.

لازم به ذكر است ازآنجايي‌كه ارائه كپي كارت بازرگاني دو طرف لازم و اجباري است، لذا صادركننده بارنامه بايد خود داراي كارت بازرگاني باشد. پس شركت‌هاي حمل‌ونقلي كه داراي كارت عضويت هستند مجوزِ صادرات نداشته و بنابراين امكان دريافت گواهي مبدأ را ندارند.

– هزينه تعرفه دريافت گواهي مبدأ براي تمامي دارندگان كارت‌هاي بازرگاني يكسان بوده و براي افراد فاقد كارت بازرگاني كالاهاي ساخت خارج از كشور هزينه تعرفه دو برابر مي‌شود. اين مبلغ به شماره‌حساب اتاق بازرگاني محل واريز مي‌شود.

– گواهي‌مبدأ را بايد صادركننده آن امضا كنند. همچنين دارنده كارت بازرگاني مي‌تواند به صورت رسمي به ديگر افراد نظير اعضا هيئت‌مديره واگذار نمايد. اما از قبل نمونه امضا فرد جديد توسط دارنده كارت به واحد صدور گاهي مبدأ بايد معرفي شده و مسئوليت‌هاي آن را به عهده گرفت.

– چنانچه گواهي مبدأ داراي اشتباه تايپي باشد، مي‌توان با پرداخت مبلغي گواهي مبدأ جديدي دريافت كرد. اما اگر مشخصات و مندرجات اصلي بايد تغيير كنند، ارائه بارنامه جديد الزامي است تا مطابق با گواهي مبدأ تغيير و با پرداخت هزينه و ارائه مدارك گواهي جديد صادر شود.

– چنانچه صادركننده قصد صادرات مواد فاسد شدني نظير ميوه و تره‌بار، گل و گياه، لبنيات و يا ماهي و ميگو را داشته باشد، مي‌تواند با ارائه تعهدنامه كتبي مبني بر ارائه مدارك بر اساس مندرجات گواهي صادر شده تا يك هفته بعد، گواهي مبدأ را بدون دادن مدارك دريافت كند.

– در مواردي كه كالاهاي صادراتي زياد هستند، صادركننده بايد در قسمت مشخصات كالا عبارت “AS PER ATTACH PAKING LIST NO DATE” را درج كرده و شماره PAKING LIST را در گواهي مبدأ وارد نمايد. سپس PAKING LIST را به همراه گواهي مبدأ جهت تائيد امضاء ارائه كند.

– وزن ناخالص موجود در بارنامه بايد بر اساس وزن ناخالص مندرج در بارنامه حمل باشد. اما اگر وزن مندرج در پروانه صادراتي از گواهي‌مبدأ و بارنامه بيشتر باشد، موردي نيست؛ ولي كمتر نبايد باشد.

– با ارائه مدارك ورود كالا شامل گواهي مبدأ، بارنامه حمل به ايران، پروانه ورود و مدارك خروج شامل پروانه گمركي صادراتي، بارنامه حمل از ايران به كشور مقصد و گواهي‌مبدأ تايپ‌شده و قيد مبدأ كالا در آن مي‌توان براي صادرات كالاهاي خارجي گواهي‌مبدأ دريافت كرد. لازم به ذكر است كه تعرفه گواهي مبدأ در اين موارد دو برابر محاسبه خواهد شد.